سود مضاربه، منفعتی است که در اثر فعالیت تجاری به دست می‌آید. این قرارداد از دیدگاه دین اسلام مجاز است و سودی که از آن به دست می‌آید کاملا حلال است.

قرارداد مضاربه یکی از قراردادهایی است که برای تشکیل آن اشخاص باید به یک توافق برسند. این قرارداد از دیدگاه دین اسلام مجاز است و سودی که از آن به دست می‌آید کاملا حلال است. به گزارش مجله دلتا افراد در عقد مضاربه در کنار هم قرار می‌گیرند و برای رسیدن به هدفی مشترک متحد می‌شوند و در واقع هدف بر مشارکت و همکاری است که به یک سود و منفعت برای دو طرف برسند ولی منفعتی که احتمالی و نامعلوم است و در آینده به ‌دست می‌آید و حاصل کار و سرمایه‌ طرف های قرارداد است. هر گاه یکی از طرف های عقد سرمایه گذار باشد و طرف دیگر با آن سرمایه تجارت کند و در سود آن شریک بشود، چنین عقدی را عقد مضاربه می‌گویند.

در چه شرایطی قرارداد مضاربه قانونی است؟

• سرمایه باید وجه نقد باشد.
• سهم هریک از طرف ها باید جزء ای از کل باشد. یعنی نصف یا یک سوم و یا یک چهارم از کل سهام باشد.
• در هنگام انعقاد این قرارداد، باید سهم هر یک از طرف ها معین باشد.

شایان ذکر است که سرمایه گذار نمی‌تواند طلبی که دارد را به عنوان سرمایه مضاربه قرار دهد و همچنین نمی‌تواند با دادن چک مدت دار و مانند آن صرفا با بر عهده گرفتن مبلغ سرمایه، قرارداد مضاربه را منعقد کند.

لازم به ذکر است که مضاربه با ربا تفاوت دارد(به سود ظالمانه و زیاد در معامله یا تجارت ربا گفته می‌شود). سود مضاربه، منفعتی است که در اثر فعالیت تجاری به دست می‌آید. اما ربا در نتیجه کوشش و فعالیت نیست، همچنین ربا مقدار ثابت و معینی است که در قرض یا معامله تعیین می‌شود، در حالی که فایده و سود مضاربه، غیر معین و احتمالی است و به کوشش و تلاش اشخاص بستگی دارد. از سوی دیگر در ربا هیچ خطر یا ضرر و زیانی متوجه شخص رباخوار نیست در حالی که تاجر ممکن است به جای سود، متحمل ضرر و زیان گردد. آنچه در اسلام حرام دانسته شده ربا یعنی سود غیر منصفانه است نه سود متعارف مضاربه. و بر اساس همین نگرش قانون عملیات بانکی بدون ربا تشکیل شده است.

مضاربه‌ مطلق ؛

مضاربه‌ مطلق، مضاربه‌ ای است که در آن تجارت خاصی شرط نشده باشد. که در این صورت فرد هر نوع تجارتی را لازم و صلاح بداند می‌تواند انجام بدهد البته باید قوانین و مقررات متعارف رعایت شود.

مضاربه‌ مقید ؛

مضاربه ‌ای است که در آن تجارت خاصی شرط شده باشد که در این صورت فرد نمی‌تواند با سرمایه ‌ای که مالک در اختیار او قرار داده، فعالیت تجاری غیر از مواردی که در قرارداد شرط شده را انجام دهد. مثلا اگر در قرارداد شرط شود که مضارب سرمایه را فقط در تجارت زعفران مورد استفاده قرار دهد، وی نمی‌تواند آن را در تجارت دیگری غیر از تجارت زعفران به ‌کار گیرد.

مضاربه با قید مدت و بدون مدت ؛

با توجه به اینکه شخص در این عقد موظف و ملزم به انجام تعهدات معاملات تجاری است، مدت زمان و فرصتی که مضارب اختیار چنین عملی را پیدا می‌کند، قابل توجه است. بنابراین عقد مضاربه از جهت مدت و زمان، به دو نوع تقسیم می‌شود. بنابراین یا در مضاربه مدت معین می‌شود یا مدت تعیین نشده است. لازم به ذکر است عقد مضاربه با قید مدت، عقدی جایز است و هر یک از طرف ها هر موقع که بخواهد می‌تواند آن را فسخ کند و  هرگاه طرف های قرارداد بخواهند عقد مضاربه را فسخ کنند، تعیین مدت مانع از فسخ مضاربه نیست. بنابراین تنها اثری که برای تعیین مدت در مضاربه می‌توان در نظر گرفت این است که با انقضای مدت، مضاربه خود به خود منتفی گردیده و از بین می‌رود و در نتیجه شخص بعد از انقضای مدت حق تصرف در سرمایه را نداشته و نمی‌تواند به تجارت خود ادامه بدهد در حالی که اگر در مضاربه مدت معین نشده باشد، این قرارداد به  اعتبار خود باقی خواهد بود مگر اینکه به موجب یکی از دلایلی که عقود و قراردادها را باطل می‌کنند مانند فوت، جنون و … رخ بدهد یا یکی از طرف ها، قرارداد مضاربه را فسخ کند.