برای تعیین تکلیف میراث هر فرد پس از فوت، ابتدا باید ورثه را تعیین کرد. رسیدگی به این امر از سوی مرجع قانونی و با رعایت تشریفات مقرر در قانون، انحصار وراثت و رای صادر شده را تصدیق یا گواهی انحصار وراثت مینامند. به منظور این که وراث بتوانند سهمالارث خود را مطالبه و در آن تصرف کنند، ابتدا لازم است سهم الارث هر یک از آنها در دادگاه بررسی و اثبات شود. در این خصوص دادگاه پس از رسیدگی، گواهینامهای به نام تصدیق انحصار وراثت صادر میکند که در اختیار اشخاص ذینفع قرار میگیرد. در این نوشتار از مجله دلتا به بررسی نحوه گرفتن گواهی انحصار وراثت و مراحل آن میپردازیم.
انواع گواهی انحصار وراثت
اگر متوفی اموال متعدد داشته باشد بایستی گواهی حصر وراثت نامحدود گرفت و اگر دارای اموال نباشد صرف گرفتن گواهی حصر وراثت محدود کفایت میکند. از لحاظ هزینه بین این دو تفاوت نیست. اما از نظر مدت زمان بین آنها تفاوت وجود دارد.
از مراحل دریافت گواهی حصر وراثت نامحدود، انتشار آگهی است. فاصله بین انتشار آگهی در روزنامه تا زمان صدور گواهی یک ماه است.
کارایی گواهی انحصار وراثت چیست؟
ورثه یا هر ذی نفعی، برای اقدام حقوقی در ادارات دولتی، دفاتر اسناد رسمی، بانک ها و … نیازمند این گواهی است. بنابراین اگر انحصار وراثت انجام نشود امکان تقسیم و یا انتقال اموال فرد فوت شده وجود ندارد.
مدارک لازم برای درخواست گواهی انحصار وراثت چیست؟
- گواهی فوت متوفی که از سال ۹۵ در بعضی استان ها از جمله تهران به صورت الکترونیکی و از طریق سامانه درخواست گواهی فوت دریافت میشود.
- استشهاد محضری
- عقدنامه یا رونوشت
- شناسنامه متوفی
- شناسنامه همه وراث
- وصیت نامه رسمی شخص فوت شده در صورت وجود
برگه استشهاد محضری انحصار ورثه چیست؟
یکی از مراحل دریافت گواهی انحصار ورثه، داشتن برگه استشهادیه است. بهاینصورت که ۳ نفر در یکی از دفاتر اسناد رسمی حاضر میشوند و با پر کردن فرم مخصوص استشهادیه افراد فوت شده، گواهی میکنند که ورثه متوفی چه کسانی هستند. دفتر اسناد رسمی نیز امضاء آنان را گواهی و تصدیق میکند.
در صورت عدم همکاری وراث در انحصار وراثت چه باید کرد؟
ممکن است به هر دلیل، به یکی از وراث یا حتی به چند نفر از آنها دسترسی نباشد و یا همکاری لازم را نداشته باشند. به عبارت دیگر به مدرک شناسنامه آنان امکان دسترسی وجود نداشته باشد.
در این موارد به تقاضای ذی نفع، شورای حل اختلاف از اداره ثبتاحوال در این خصوص استعلام میکند و پس از استعلام، امکان گرفتن گواهی وجود خواهد داشت.
برای گرفتن گواهی باید به کجا مراجعه کرد؟
برای گرفتن گواهی حصر وراثت بایستی با مدارک ذکر شده به دفتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کنید و دادخواست صدور گواهی انحصار وراثت بدهید. شورای حل اختلاف آخرین محل اقامت متوفی، صلاحیت صدور این گواهی را دارد.