مهریه از حقوقی است که در قانون برای زن تعیین شده است. در هنگام عقد ازدواج  مرد متعهد به پرداخت مهریه به زن می‎شود. مهریه می‎تواند به صورت سکه و طلا، و یا سایر اموال باشد. این مال به عنوان دین و بدهی بر عهده شوهر قرار دارد. در مجله دلتا به بررسی مفاهیم و شرایط و نحوه تقسیط مهریه می‎پردازیم. در ادامه همراه ما باشید.

پیش پرداخت مهریه چقدر است؟

در قانون ملاک و معیار مشخصی برای قسط بندی مهریه مشخص نشده  و اختیار تعیین آن به قاضی رسیدگی کننده محول شده است. در واقع قاضی با توجه به مهریه و میزان آن و همچنین در نظر گرفتن شرایط مالی مرد و اظهارات زن نحوه اقساط مهریه را تعیین و میزان پیش قسط را مشخص می‎کند. با توجه به این امر می‎توان گفت اقساط مهریه برای همه یکسان نیست و در هر پرونده‎ای و در هر شعبه‎ای از دادگاه خانواده، قاضی با توجه به همان مورد تصمیم گیری می‎کند. بدیهی است که رای اعسار از پرداخت مهریه ظرف ۲۰ روز در دادگاه تجدید نظر استان، امکان تجدید نظر خواهی و اعتراض وجود دارد.

نحوه تقسیط مهریه

طبق قانون رسیدن به قطعیت حکم و اقساط مهریه معمولا به دو شکل و شیوه مشخصصورت می‎گیرد:

1. زن و مرد رای دادگاه را می‌پذیرند. و با نوشتن جمله‎ای مبنی بر عدم اعتراض به رای و تجدید نظرخواهی موافقت خود را با حکم صادره اعلام می‌کنند.
2. یکی از طرف‎ها و یا هر دو طرف نسبت به حکم صادرشده اعتراض می‎کنند، پرونده برای بررسی مجدد به دادگاه تجدیدنظر ارسال می‌شود تا نسبت به اعتراض هر دو طرف پرونده رسیدگی شود.

در بیشتر موارد زنان و مردان حکم دادگاه درباره تقسیط مهریه و اعسار را نمی‌پذیرند و به حکم صادره اعتراض می‎کنند و تقاضای تجدیدنظر در رای دادگاه دارند. طبق قانون هریک از دوطرف می‌توانند تا ۲۰ روز پس از ابلاغ حکم نسبت به آن تقاضای تجدیدنظرخواهی کنند.

غالبا در دادگاه تجدید نظر روند رسیدگی به پرونده‎ با سرعت بیشتری رسیدگی می‎شود و چندان طولانی نیست، همچنین در باب پرونده‎ها‌یی که در آن مرد در زندان به سر می‎برد موضوع با سرعت بیشتری مورد رسیدگی قرار می‌گیرد. معمولا دادگاه تجدیدنظر در صورت زندانی بودن مرد، در حکم صادره مهریه تخفیف می‌دهد و پیش‌قسط و قسط را کم می‌کند. البته این امر در مواقعی اتفاق می‎افتد که زن در اعتراض دادخواست تجدیدنظرخواهی مرد دلایل و مدارک کافی مبنی بر توانایی مرد نتواند به دادگاه ارائه کند. اما اگر زن دلایل و مستنداتی مبنی بر توان مرد ارائه کند حکم دادگاه تجدیدنظر متفاوت خواهد بود.

عدم پرداخت اقساط مهریه و تبعات آن

در صورتی که قاضی پرونده حکم به تقسیط مهریه صادر کند و مهریه قسطی پرداخت شود ، این حکم دادگاه در ماهیت مهریه که بدهی و دین مرد به زن است تاثیری نخواهد داشت. در مواردی که زوج بعد از پرداخت چند قسط، دیگر آن را نپردازد، مهریه از حالت اقساط به «حال» درمی‌آید و در اصطلاح گفته می‎شود این دین و بدهی «حال» می‌شود. و در چنین شرایطی با منتفی شدن اقساط مهریه، مرد مجبور خواهد شد تا تمام میزان مهریه را نقد بپردازد و دیگر امکان قسطی شدن آن وجود ندارد.

پس از فوت زوج، تقسیط مهریه چه خواهد شد؟

پس از فوت همسر که متعهد به پرداخت مهریه است، از آن جاکه مهر نیز بدهی مردمحسوب می‎شود بنابراین از آنچه که به عنوان ماترک یعنی اموال و دارایی‎هایی که از او به جای مانده مهریه زن پرداخت می‎شود. طبق قانون ابتدا بدهی‎های متوفی از محل اموال به جای مانده پرداخت و سپس اگر چیزی از اموال متوفی ماند بین وراث تقسیم خواهد شد. بنابراین می‎توان نتیجه گرفت که مهریه زن از جمله بدهی‎هایی است که پرداخت آن پس از فوت همسر در الویت قرار دارد.